مجله اینترنتی سیمرغ پلاس

کافه سینما-محسن شرف‌الدین
1- هم صدایی اهالی رسانه و سینماگران در عدم رضایت از تغییرات جشنواره فجر سی و ششم در نحوه و شکل برگزاری نهایتا به جایی نرسید و مرغ تک پای سینمای ایران کار خود را کرد. نتیجه گیری عجولانه مسئولان، در باب کم اهمیت تر کردن جشنواره، یا بهتر بگوییم، ترفندی زیرکانه برای کوچک تر کردن مهمترین اتفاق فرهنگی کشور، به بهانه صرفه جویی ومحدودیت های موجود، مسئله ای است که باید ریشه یابی شود. این می تواند بدعتی باشد در به نتیجه رساندن تصمیمات خلق الساعه و بدون پشتوانه فکری و منطقی. بدون توجه به سی و شش ساله شدن یک سیمرغ بالغ. بدون توجه به اینکه هر ساله کاری می کنیم که این سیمرغ بی نوا، به جای رسیدن به سن بلوغ و تکامل و بهره وری، دائما بمیرد و در آتش مدیری جدید دوباره متولد شود. با سرو شکلی بیریخت تر. قد و قامتی کوتاه تر. حواسی پرت تر و محتاج تر و دست دراز تر از همیشه.

وقتی صحبت از نقد یک فیلم در میان باشد، باید و نباید های فرمی و محتوایی اثر مورد بحث قرار می گیرد. برای بررسی و ارزشیابی سی و ششمین دوره جشنواره فجر هم باید از همین راه وارد شد. همانطور که در طول دو هفته گذشته بارها گفته شده، شکل برگزاری این دورۀ جشنواره ایرادات اساسی و پایه ای دارد. در مبدا و مبنای تصمیم، کار و انتخابی اشتباه صورت گرفته و حالا اگر این کار اشتباه به بهترین شکل ممکن هم اجرا شود در اصل مسئله تغییری ایجاد نخواهد کرد. نتیجه این جداسازی و کوچک سازی سینمای ایران، تحلیل رفتن کلیت جشنواره بود و حالا بحث در مورد کیفیت پذیرایی یا حمل و نقل تنها فرافکنی و گمراهی است.

این تصمیم ریشه هایی دارد که مبدا آن می تواند عاقبت اندیشی و محافظه کاری خطرناکی بوده باشد. می تواند سیاست زدگی و یا خود کامگی گروهی باشد. می تواند کوتاه تر کردن دست هنر و فرهنگ از اقتصاد و اعتقاد یک سرزمین باشد. بحث در مورد جابجایی از برج میلاد به پردیس ملت و باغ کتاب، فقط در مورد مصاحبه گرفتن از هنرمندان و راحتی رفت و آمد و جای شیک تر و تمیزتر  نیست. خطری که سینمای ایران را تهدید می کند، کوچک شدن ارزش و اعتبار سینماست. به کنج بردن وضربه نهایی را زدن کار راحتی است. علاقه مندان به ورزش بوکس این را خوب می دانند.

پرویز جاهد در بخشی از نقدش در روزنامه ایران، درباره فیلم عرق سرد نوشت:  «عرق سرد»، جز در برخی لحظه ها، از احساساتی گری و ملودرام شدن غلیظ می پرهیزد. نقد فیلمساز به ریاکاری مجریان صدا و سیما و ماموران حراست فدراسیون فوتبال نیز جدی و غیرشعاری است. بازی ها بویژه بازی باران کوثری و امیر جدیدی در نقش افروز و یاسر قابل توجه است. اما مشکل اصلی این فیلم در شخصیت پردازی آن است. تماشاگر، شناخت کافی از شخصیت یاسر و افروز و علت دعوا و متارکه یک ساله آنها ندارد، هرچند بر اساس نشانه ها و کدهای پنهان و غیر مستقیمی که در فیلم هست می توان حدس زد که مشکل این زن و شوهر، مالی و اقتصادی یا فرهنگی نیست بلکه احتمالاً ریشه جنسی دارد و به رابطه همجنس خواهانه افروز و دوست فوتبالیستش مربوط است. حتی در دادگاه نیز در مقابل قاضی ای که به سبک جدایی نادر از سیمین فرهادی، تصویرش دیده نمی شود، علت اصلی اختلاف زناشویی یاسر و افروز در گذشته مشخص نمی شود. به علاوه شخصیت ها سیاه و سفید و یک بعدی اند.

لاتاری یکی از پرسروصداترین فیلم‌های جشنواره است. فیلمی اجتماعی که از همان اولین روزها، با مشکلاتی که زمان صدور پروانه نمایش این فیلم پیش آمد و جمال شورجه به نیابت از اعضای شورا عنوان داشت که قصدشان حمایت از مهدویان و ممانعت از درغلطیدن این سینماگر ارزشی به دامان سینمای روشنفکرانه است؛ جنجالی جلوه کرد و بعد هم با اعتراض سوسنگردی‌ها و مسائلی از این دست که پاسخگویی محمدحسین مهدویان را موجب شد، این جنجال‌ها را ادامه داد.